Μόνα Λίζα : ο πιο διάσημος πίνακας.
Αν πούμε την λέξη «πίνακας ζωγραφικής» το 80 % του πληθυσμού σκέφτεται την Μόνα Λίζα, του Leonardo da Vinci. Είναι αναμφισβήτητα, ο πιο διάσημος πίνακας όλων των εποχών. Η διασημότητα της Μόνα Λίζα δεν στηρίζεται μόνο στην καλλιτεχνική της υπόσταση αλλά και στο πέπλο μυστηρίου που καλύπτει αυτό το δημιούργημα, εδώ και πολλά χρόνια .
Η ιστορία του πινάκα…
Ο Leonardo da Vinci ξεκίνησε τη Μόνα Λίζα το 1504 στη Φλωρεντία της Ιταλίας, ασχολήθηκε για τέσσερα χρόνια , το άφησε ημιτελές και έπειτα το ολοκλήρωσε λίγο πριν πεθάνει, το 1519 στη Γαλλία. Έπειτα ο πίνακας αγοράστηκε και τοποθετήθηκε στο παλάτι της Fontainebleau. Αργότερα δόθηκε στο παλάτι των Βερσαλλιών και μετά τη Γαλλική Επανάσταση το μουσείο του Λούβρου. Για λίγο κρατήθηκε στο δωμάτιο του Ναπολέοντα στο παλάτι του Κεραμεικού, αλλά μετά επέστρεψε στο μουσείο του Λούβρου . Όσο διήρκεσε ο Γαλλορωσικός πόλεμος η Μόνα Λίζα μεταφέρθηκε στον Brest Arsenal και έπειτα ξανά στο μουσείο του Λούβρου μέχρι σήμερα.
Ο πίνακας πήρε το όνομα από την γυναίκα την οποία απεικονίζει, με βάση τα πιο ισχυρά δεδομένα ,ήταν η Λίζα Ντελ τζιοκόντο μένω της οικογένειας Γκεραρντίνι από τη Φλωρεντία . Ο πίνακας ήταν παραγγελία για το νέο τους σπίτι προς τιμήν της γέννησης του υιού τους , από τον σύζυγό της Φραντσέσκο Ντελ Τζιοκόντο έμπορο μεταξιού . Η επικύρωση της παραπάνω ιστορίας ήρθε από ένα σημείωμα του το 1503 που είχε γράψει ο Αγκοστίνο Βεσπούτσι και ανακαλύφθηκε στο πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης το 2005. Παρ’ αυτά η παραγγελία δεν παραδόθηκε ποτέ…
Τεχνικά μυστικά από την Τζιοκόντα…
Η Μόνα Λίζα είναι ζωγραφισμένη πάνω σε ξύλο Λεύκας και μάλιστα από το κέντρο του κορμού . Είναι δύσκολο να κατανοηθεί γιατί επιλέχτηκε αυτό το ξύλο, από τον Λεονάρντο. H βάση που χρησιμοποίησε ο Λεονάρντο ονομάζεται gesso και αποτελείται από κιμωλία, γύψο ή αλάβαστρο , έτσι ώστε να μοιάζει με σοβά. Το υλικό αναμειγνύονταν με μια κόλλα από δέρμα ζώου. Η κόλλα εφαρμοζόταν εν αρχή ως αστάρι και έπειτα με τα υπόλοιπα υλικά για να προσφέρει το gesso. Σε κάθε μία στρώση το gesso απλωνόταν με το χέρι έτσι ώστε να μην υπάρχουν θύλακες αέρα. Τρίψιμο και επανάληψη, από έξι έως οκτώ φορές, για την τελική επιφάνεια .
Υψηλής τεχνολογίας έρευνες στον πίνακα , δείχνουν ότι ο πίνακας ζωγραφιζόταν ενώ υπήρχε περιμετρικά κορνίζα. Τα έντονα ραγίσματα μας μαρτυρούν ότι, ίσως ο Λεονάρντο άπλωσε λευκό λάδι πάνω από το gesso, πριν ξεκινήσει όλη την ελαιογραφία και μετά , χρώμα και στρώση με αρκετό λάδι , έτσι ώστε να δημιουργεί αυτό αυτή την μαγική θολή απόδοση. Παλαιότεροι έφοροι του μουσείου εφάρμοσαν πάνω στον πίνακα βερνίκι, για προστασία …
Tι απεικονίζει η Μόνα Λίζα;
Ο πίνακας είναι το πορτρέτο της Λίζα ντελ Τζιοκόντο και το πέπλο που φορά και δείχνει αυτή τη διάφανη προστασία του σώματος της, συμβολίζει την κατάσταση της εγκύου, για την εποχή εκείνη. Στο background του πίνακα, βλέπουμε μία γέφυρα δεξιά η οποία μας δείχνει μια συνηθισμένη εικόνα για τη Φλωρεντία .
Όμως το τοπίο που μοιράζεται εκατέρωθεν της απεικονιζόμενης , δείχνει να μην συνεχίζεται και να παρουσιάζονται δύο διαφορετικά . Από την αριστερή πλευρά , βλέπουμε το στοιχείο του νερού να περνά ,μέσα από ένα πρωτόγονο και άγριο- θα λέγαμε -τοπίο, ενώ οι βράχοι είναι αρκετά αιχμηροί. Εδώ, πρέπει να πούμε ότι, εκείνη την περίοδο ο Λεονάρντο ,ολοκλήρωνε όλες τις μελέτες σχετικά με το έμβρυο. Όλα δείχνουν ότι υπάρχουν στοιχεία που θέλουν να δείξουν την αναπαραγωγική δύναμη της γυναίκας, την αρχή της ζωής και τη δύναμη της δημιουργίας. Όλα αυτά, θέλει να τα περιγράψει και να μας μεταφέρει ο Λεονάρντο, μέσα σε αυτό το ονειρικό τοπίο.
«Ο καρπός της μητέρας επηρεάζει το έμβρυο, όσο και του πατέρα»
Λεονάρντο ντα Βίντσι
Οι φήμες για τον πίνακα της Μόνα Λίζα.
Κάποιες απόψεις εμπλουτίζουν το μυστήριο του πίνακα σχετικά με την εικονιζόμενη. Λένε ότι είναι : η μητέρα του Λεονάρντο ντα Βίντσι, η Ιζαμπέλα από την Νάπολη , η Σεσίλια Γκαλεράνι, η Costanza d’Avalos, η Δούκισσα της Francavilla , η Ισαβέλλα των Έστε, η Βιτόρια Κολόνα, οι Φίλιμπέρθα του Σαβόι και πολλές ακόμα πιθανές εικονιζόμενες. Ακόμα και ο ίδιος ο Λεονάρντο ντα Βίντσι σε νεότερη ηλικία …Η τελευταία εκδοχή καταρρίφθηκε μετά από μια υψηλής τεχνολογίας ανάλυση…
Η κλοπή
Το 1911 η Μόνα Λίζα εκλάπη! Οι έφοροι ανησυχούσαν ότι θα υποστεί ζημιά έξω από το μουσείο, ειδικά λόγω της ρωγμής που υπήρχε ήδη και διακρίνεται μέχρι σήμερα. Δύο χρόνια μετά την κλοπή, το Νοέμβριο του 1913 ένας έμπορος τέχνης , ο Αλφρέντο Τζέρι έλαβε ένα γράμμα, από κάποιον που ισχυρίζονταν ότι είχε την αυθεντική Μόνα Λίζα, με την υπογραφή ‘Λεονάρντ’. Ο Τζέρι κανόνισε συνάντηση στο Ξενοδοχείο της Φλωρεντίας και έμεινε έκπληκτος βλέποντας τον πίνακα να βγαίνει από ένα φορτηγό.
Ο “Λέοναρντ” ήταν ο Βιντσέντζο Περούτζια, όπου το κίνητρο της κλοπής του ήταν ο πατριωτισμός του πίνακα! Πίστευε ότι δεν έπρεπε να είναι στη Γαλλία και έπρεπε να επιστρέψει στην Ιταλία. Ο Περούτζια είχε δουλέψει στο Λούβρο και κατόρθωσε να κλέψει τον πίνακα. Τον κρατούσε στο σπίτι του, κάτω από μία σόμπα, σε απόσταση πολύ μικρή από το μουσείο του Λούβρου. Μετά τη σύλληψη του, έδειξε στις αρχές πως έκανε την κλοπή, η Μόνα Λίζα εκτέθηκε για λίγο στην Ιταλία και έπειτα επέστρεψε στη Γαλλία και στο μουσείο του Λούβρου, στις 31 Δεκέμβρη του 1913, όπου δέχτηκε πάνω από 100.000 άτομα…
Οι διασκευές της Μόνα Λίζα…
Ο πίνακας έχει επανεκτελεστεί πολλές φορές και μάλιστα από γνωστούς καλλιτέχνες. Χαρακτηριστικές διασκευές είναι οι εξής:
- Μόνα Λίζα με μουστάκια: Μαρσέλ Ντυσάμπ (1919, Ντανταϊσμός)
- Σαλβαντόρ Νταλί (1953, Σουρεαλισμός)
- Άντυ Γουόρχωλ (1963, Pop Art)
- Μόνα Λίζα: Φερνάντο Μποτέρο (1958)
Ίσως να είναι ο πιο επανεκτελεσμένος πίνακας . Ίσως αυτή τη στιγμή, σε κάποιο σημείο του πλανήτη μας , κάποιος καλλιτέχνης την φτιάχνει ξανά, με το δικό του τρόπο. Η Μόνα Λίζα υπάρχει …
- σε σοκολατάκια
- σε αντικείμενα design
- σε grafiti
- σε χιουμοριστικές εικόνες
- σε βίντεο
- σε άλλου τύπου έργα τέχνης
Αυτό το έργο τέχνης υπάρχει στην ζωή μας με έναν σε σεβασμό , με μια χιουμοριστική διάθεση και με μία παγκόσμια φιλικότητα…Αν επιθυμείτε να αποκτήσετε και εσείς μία Μόνα Λίζα ή κάποιο άλλο αντίγραφο του Λεονάρντο ντα Βίντσι , θα το βρείτε εδώ ….